TRẢI NGHIỆM DU LỊCH TÂM LINH Ở SAPA

Du lịch Sapa không chỉ đặc sắc bởi núi non hùng vĩ mà còn hội tụ nét đẹp văn hóa khác biệt. Nếu phương Tây có lễ hội Halloween mang đầy dấu ấn tâm linh thì vùng đất huyền bí ở phía Bắc Việt Nam cũng có nhiều giá trị tinh thần độc đáo, được thể hiện qua những phong tục, lễ hội của đồng bào dân tộc. Cùng DeLaSol tìm hiểu trải nghiệm du lịch tâm linh ở Sapa qua bài viết dưới đây.

Văn hóa tâm linh đặc sắc của các dân tộc ở Sapa

Phong tục thờ cúng của dân tộc H’Mông

H’Mông là dân tộc có dân số cư trú lớn nhất ở Sapa, chiếm đến 53% dân số toàn huyện. Một trong nét văn hóa tâm linh nổi bật của người Mông chính là trong tín ngưỡng thờ cúng. Đối với họ, thờ cúng tổ tiên không chỉ thể hiện niềm tin mà còn là hoạt động tôn giáo linh thiêng.

Bên cạnh đó, người H’Mông có quan niệm rằng tất cả mọi vật đều có linh hồn, có ma cai quản riêng. Ma thiện thì ít, ma ác thì nhiều. Khi gặp những chuyện không may trong đời sống, họ sẽ cho rằng đó là do ma làm. Vì vậy mà ngoài việc thờ cúng tổ tiên, các nghi thức thờ cúng ma nhà cũng vô cùng quan trọng với người H’Mông.

Trang phục truyền thống của dân tộc Dao

Với tài đan lát và thêu thùa, những bộ trang phục truyền thống của dân tộc Dao vốn nổi tiếng là cầu kỳ và đặc sắc. Bộ trang phục hoàn chỉnh của họ bao gồm: áo, yếm, xà cạp, khăn vấn đầu,... và rất nhiều trang sức bạc. Ngoài ra, vào mỗi dịp khác nhau, người Dao còn có những loại trang phục riêng biệt. 

Người Dao đặc biệt thích sử dụng trang sức bạc, không chỉ để làm đẹp mà còn mang giá trị tinh thần. Theo truyền thuyết kể lại, người đeo trang sức bằng bạc thì sẽ trừ tà ma, tránh gió và thậm chí là được thần linh phù hộ. Người nào càng có bạc thì càng được ban nhiều điều tốt lành cho bản thân và gia đình. 

Đền thờ linh thiêng ở Sapa

Tây Bắc được xem là một trong những vùng đất tâm linh ở Việt Nam. Trong đó, Sapa nổi bật với những đền thờ linh thiêng như đền Mẫu Thượng, đền Hàng phố, đền Mẫu Sơn,... Du khách có thể đến những điểm đến này để thờ cúng hoặc trải nghiệm kiến trúc độc đáo, mang đậm nét Việt giữa núi rừng trong chuyến du lịch tâm linh của mình.

Các lễ hội văn hóa thú vị mà du khách nên tham gia

Lễ hội Gầu Tào

Đây là một lễ hội truyền thống tiêu biểu của người H'Mông, có nguồn gốc từ việc cầu mong có con hoặc con khỏe mạnh của các gia đình. Ở lễ hội này, dân bản sẽ làm lễ cúng tạ trời đất, cầu thần linh ban sức khỏe, thịnh vượng. Quan trọng hơn là một mùa màng bội thu, gia súc, gia cầm đầy chuồng. Không chỉ mang dấu ấn tâm linh, đây còn là dịp để xóm làng gắn kết, tụ tập chuyện trò.

Lễ Gầu Tào thường được diễn ra ngày mùng 1 đến mùng 15 tháng Giêng âm lịch hàng năm tại các bản làng của người Mông như bản Cát Cát, San Sả Hồ, Sa Pả,... Du khách có thể thêm những địa điểm này trong trải nghiệm du lịch tâm linh ở Sapa của mình.

Lễ Cấp sắc

Lễ Cấp sắc được coi là dấu mốc trưởng thành quan trọng đối với các gia đình có con trai. Thông qua nghi lễ này, các chàng trai sẽ được dạy dỗ và thực hành các nghi thức, bao gồm nhiều bài học về truyền thống, phong tục, cùng những lời răn dạy về đạo đức, cách ứng xử để sống đúng với điều thiện và tránh xa cái ác. Người đàn ông Dao chưa trải qua lễ Cấp sắc thì chưa được xem là trưởng thành thực thụ.

Nghi lễ đặc biệt của người Dao này được tổ chức vào tháng 11,12 và tháng Giêng hàng năm. Trong đó, mỗi đợt Cấp sắc chỉ tối đa 13 người, nếu ít hơn thì phải là số lẻ. Có dịp khám phá Sapa trong thời gian lễ Cấp sắc diễn ra, du khách có thể ghé thăm các bản Tả Phìn, Nậm Cang,.. để chiêm ngưỡng tận mắt nét văn hóa độc đáo này.

Lễ hội Nào Sồng

Lễ hội Nào Sồng là dịp để người dân cúng thần thổ địa, cầu mong thần bảo vệ dân làng khỏi thú dữ. Họ chuẩn bị lễ vật như gà trống, gà mái hoặc lợn, cùng với rượu, để dâng lên vị thần Thu Tỉ. Sau nghi lễ, những con vật hiến tế sẽ được giết thịt và lấy tiết bôi vào gốc cây nơi thần ngự.

Lễ hội này cũng là cơ hội để dân làng cùng nhau bàn bạc về các vấn đề sản xuất, chăn nuôi, đưa ra các quy định chung về việc sử dụng nguồn nước và chăm sóc mùa màng, cũng như hỗ trợ các gia đình có hoàn cảnh khó khăn. Lễ Nào Sồng thường diễn ra vào ngày Thìn trong tháng Giêng Âm lịch mỗi năm, khi các già làng và trưởng bản họp bàn công việc cho năm mới.

Những lưu ý khi du lịch tại các bản làng Sapa

Bởi người dân bản địa rất coi trọng những vấn đề tâm linh. Vậy nên du khách ghé thăm các lễ hội văn hóa ở Sapa cũng cần chú ý những điều kiêng kỵ để có một trải nghiệm du lịch tâm linh trọn vẹn.

Khi vào bản làng Sapa

Khi vào thăm các bản làng Sapa, du khách nên chú ý không lựa chọn những trang phục lanh trắng chưa nhuộm vì đó là màu sắc của tang lễ. Trên đường vào bản, bạn nên chú ý những dấu hiệu cấm kỵ người lạ. Đó có thể là buộc chùm lá xanh ở cột cao trên đường vào làng hoặc đan phên mắt cáo, buộc vào đó xương hàm lợn, trâu, bò. 

Điều này cho thấy bản làng đó đang tổ chức lễ xua đuổi tà ma, thường được tổ chức vào tháng 2 hoặc tháng 6 , tháng 7 âm lịch. Lúc này bạn cần phải chú ý mọi hành động của mình và tránh khỏi những nơi cấm người lạ. Ngoài ra, trong bản sẽ có những nơi để thờ cúng thần linh như cây cổ thụ, hòn đá thiêng,... du khách không được ngồi lên, ăn uống, cười đùa xung quanh hoặc vứt rác bừa bãi.

Khi vào nhà dân bản

Có cơ hội ghé thăm nhà truyền thống của người dân bản địa, du khách nên chú ý kỹ mọi ngóc ngách để tránh phạm phải những điều kiêng kỵ. Ví dụ như nhà người Hà Nhì có hai lớp cửa, khách xa tới chỉ nên vào cửa thứ nhất. Hay người Thái có đầu cầu thang, phụ nữ chỉ được lên cầu thang ở bên trái. 

Vị trí quan trọng nhất trong ngôi nhà theo quan niệm của người đồng bào là nơi thờ cúng tổ tiên. Khách không được đặt mũ, nón, tư trang và đồ dùng khác ở nơi đó, không được sờ tay lên các đồ thờ cúng. Và đặc biệt không ngồi quay lưng vào bàn thờ. 

Về cách giao tiếp, ứng xử

Khi đi lại trong bản, du khách cũng nên giữ ý tứ, không huyên náo, đùa giỡn để tôn trọng sự tĩnh lặng vốn có của bản làng. Bên cạnh đó, người H’Mông, Dao kiêng xoa đầu trẻ nhỏ bởi họ tin rằng đầu là nơi linh hồn ngự trị. Việc xoa đầu, hôn đầu sẽ khiến hồn hoảng sợ mà bỏ trốn, làm trẻ nhỏ dễ ốm đau.

Kết luận

Du lịch tâm linh ở Sapa là cơ hội để du khách chiêm ngưỡng thiên nhiên hùng vĩ bên cạnh khám phá những giá trị văn hóa sâu sắc của các dân tộc thiểu số. Hy vọng những thông tin trên sẽ giúp du khách có được chuyến đi trọn vẹn và nhiều ý nghĩa.